Thật và ảo

Có lẽ một trong những điều may mắn nhất trong đại dịch COVID này là việc chúng ta đang sống ở một kỷ nguyên tiến bộ bậc nhất của loài người. Ngoài những tiến bộ sinh học và y tế thể hiện rõ trong việc nghiên cứu và sản xuất vaccine thần tốc, sự đóng góp lớn lao của công nghệ thông tin là không thể phủ nhận được, đăc biệt là trong việc duy trì chất lượng cuộc sống của chúng ta trong đại dịch.

Phép màu mang tên Internet

Từ khi mạng Internet ra đời, loài người đã bước sang một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên thông tin. Đó là kỷ nguyên mà gần như tất cả những gì chúng ta cần và muốn đều được đáp ứng bởi Internet.

Ngày nay, chúng ta có thể tiếp cận với thông tin một cách nhanh chóng, tiện lợi, mọi lúc mọi nơi. Trong tiếng Anh có câu nói: “When in doubt, ask Google.” (khi chưa chắc cái gì, hỏi Google là rõ). Thậm chí Google đã trở thành một động từ thay cho hành động tìm kiếm.

Hãy thử tưởng tượng bạn sẽ ra sao khi bị giãn cách tại nhà mà không có Zalo hoặc Facebook để liên lạc với người thân và bạn bè, không có Grab để đặt đồ ăn, không có Netflix và YouTube để giải trí, không có Zoom hay Google Meet để họp hay cho con học trực tuyến.

Bạn đã hình dung ra cuộc sống đó chưa? Vâng, nó chính là hình phạt loài người phát minh ra dành cho những cá thể đi ngược lại lợi ích của số đông: một nhà tù đúng nghĩa.

Chỉ một vài ví dụ nêu trên đã cho thấy mức độ phụ thuộc của con người thời nay vào công nghệ. Có thể nói vì tính tiện lợi của chúng, hầu hết các kết nối xã hội đang diễn ra trên mạng Internet.

Những thách thức mới

Ngoài những lợi ích không thể phủ nhận của Internet trong tiến bộ của loài người, nó cũng mang lại những thử thách và mối lo ngại dành cho từng cá nhân nói riêng và cộng đồng nói chung.

Đầu tiên, cuộc sống ảo tạo cho bạn thêm nhiều sức ép cho bản thân. Bạn phải đẹp và ăn ảnh hơn khi ai trông cũng như celeb trên Facebook. Bạn phải hạnh phúc hơn khi ai cũng vui vẻ và dường như thực sự biết tận hưởng cuộc sống trên Instagram. Bạn phải không ngừng tạo “content” như dùng điện thoại đời mới, đi xe đẹp, nghỉ dưỡng resort cao cấp để còn có thứ cập nhật cho bạn bè. Bạn phải trả lời tin nhắn ngay tức thì nếu không sẽ bị trách là “Seen mà không Rep”.

Tiếp đó, cuộc sống ảo nuốt chửng quỹ thời gian đáng quý của bạn. Con người, dù là đế vương hay nông dân, cũng đều chỉ có 24 tiếng một ngày. Bạn làm gì với 24 tiếng đó sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống hiện tại và tương lai của bạn. Một tiếng dành cho mạng xã hội là một tiếng bạn đã mất đi, lẽ ra nên được dành vào việc trau dồi kiến thức hay phát triển thể chất và cuộc sống tinh thần của bạn.

Hơn thế nữa, buồn thay các thuật toán mạng xã hội luôn được tối ưu để hiển thị các “content” gây nghiện, gây tranh cãi và tạo ra nhiều tương tác nhất. Chúng không được lập trình để hiển thị những gì hữu ích và đáng đọc.

Cuối cùng, cuộc sống ảo làm bạn chìm đắm và đánh mất sự kết nối với cuộc sống thật. Một trong những đặc quyền của con người chính là việc chúng ta đã chinh phục và làm chủ Trái Ðất. Do đó con người có thể tự do đi lại, khám phá thế giới tự nhiên một cách an toàn và dễ dàng. Tuy nhiên, phần lớn con người, nhất là các cư dân thành phố, đang mất dần đi sự kết nối với môi trường tự nhiên. Khi càng xa cách với mẹ thiên nhiên, thì chúng ta càng phớt lờ những hiểm hoạ ảnh hưởng trực tiếp đến loài người như sự nóng lên của trái đất, sự tuyệt chủng của các loài sinh vật, sự ô nhiễm bầu khí quyển và đại dương…

Đơn giản là do chúng ta đã tự nhốt mình trong chiếc màn hình chữ nhật được gọi là điện thoại thông minh. Toàn bộ thông tin chúng ta tiếp cận là thông qua “content” trên mạng xã hội. Khi các “content” tử tế chưa kịp gióng lên một hồi chuông cảnh tỉnh lương tri, ngón tay cái của chúng ta đã lạnh lùng vuốt một cái. Next content.

Một siêu công cụ quá đỗi mới mẻ

Internet, Google, Facebook hay Youtube đều được tạo ra với một mục đích chính là mang lại lợi ích cho con người và chúng ta không thể phủ nhận những đóng góp mà những công cụ này đã mang lại. Tuy nhiên, sự khác biệt lớn nhất giữa cuộc cách mạng công nghệ thông tin và các cuộc cách mạng trước đó (công nghiệp và nông nghiệp) chính là sự quản lý và phổ cập, giáo dục cho loài người cách sử dụng và làm chủ công nghệ.

Trước khi bạn được phép lái xe ô tô, bạn phải qua một khoá huấn luyện tập lái xe và khi thi đỗ, bạn được cấp một cái bằng lái để lưu hành phương tiện của mình. Khi bạn bắt đầu truy cập YouTube, ngoài việc Google nói bạn đọc điều khoản sử dụng, không ai thực sự hướng dẫn bạn cách sử dụng YouTube sao cho an toàn và có nhiều lợi ích.

Mạng xã hội thực tế chỉ ra đời trong hơn một thập kỷ, một đứa bé con trong lịch sử, nhưng nó lại là một đứa bé quái vật. Vì tốc độ phát triển kinh hoàng và lợi nhuận khổng lồ, con quái vật mạng xã hội lớn nhanh như thổi, và liên tục mọc ra những móng vuốt tối tân. Loài người ngỡ ngàng và thực sự không biết phải đối xử như thế nào với nó. Chúng ta chưa kịp hiểu và thuần phục con quái vật này.

Do đó, hãy thật tỉnh táo. Chính bạn sẽ phải là người chịu trách nhiệm cho mình và gia đình trước ảnh hưởng của mạng xã hội.

Nếu sử dụng hợp lý, Internet là một kho báu không tin khổng lồ nơi bạn có thể nâng cao tầm hiểu biết và cập nhật với những tiến bộ mới nhất của loài người. Nếu sử dụng một cách vô tội vạ thiếu kỷ luật, bạn không chỉ mất thời gian mà còn dẫn dắt những thứ vô bổ, độc hại vào cuộc sống của chính mình và gia đình.

Hãy nhớ rằng, điều công bằng duy nhất trên thế giới này là ai cũng chỉ có 24 tiếng một ngày. Hãy sử dụng quỹ thời gian hữu hạn đó một cách khôn khoan nhất.

Đức Nguyễn

https://lifechange.vn/that-va-ao/