Thỉnh thoảng, tôi vẫn nghe lại câu nói “Việt Nam có con ốc vít cũng không làm nổi”. Nó cứ phảng phất đâu đó, như một nốt trầm quen thuộc trong bản nhạc chung về kinh tế sản xuất nước nhà, đôi khi mang chút tự trào.
Nếu nhớ không lầm, cội nguồn của câu chuyện này bắt đầu cũng đã một thời gian rồi, từ khi những tập đoàn lớn như Samsung hay Canon bắt đầu xây dựng nhà máy ở nước mình. Họ cần một lượng lớn linh kiện, và dĩ nhiên, trong đó có cả ốc vít.
Thực ra làm ốc vít không khó. Việt Nam vẫn tự sản xuất ốc vít được. Nhưng ốc vít họ yêu cầu phải đạt tiêu chuẩn rất khắt khe: độ chính xác gần như tuyệt đối, vật liệu chuyên biệt, số lượng đặt hàng lại vô cùng lớn, mà giá thành thì phải thật rẻ. Tại thời điểm đó chúng ta không đáp ứng nổi.
Và rồi, từ những thảo luận, những chia sẻ của người trong ngành, và cả những trăn trở trên các diễn đàn chính thức, câu chuyện về con ốc vít bắt đầu ‘viral’.
Cái khổ nhất là mọi người cứ tưởng Việt Nam không làm được ốc vít thật. Họ không hiểu đây là ám chỉ khả năng đáp ứng được những đơn hàng với yêu cầu kỹ thuật cao, số lượng lớn và quy trình kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt từ các tập đoàn đa quốc gia. Đó là một bài toán tổng thể về năng lực sản xuất công nghiệp.
Thế nên, mỗi khi tiếp nhận một thông tin, nhất là những điều nghe có vẻ như ‘chân lý’ được nhiều người nhắc đi nhắc lại, có lẽ chúng ta cũng cần một chút dừng lại để tự mình ‘lọc’ kỹ hơn. Liệu đó đã là toàn bộ câu chuyện, hay chỉ là một góc nhìn, một mảnh ghép được nhấn mạnh trong một bức tranh lớn hơn, qua nhiều lần kể lại?
Trong dòng chảy thông tin đa chiều của thời đại này, việc giữ cho mình một cái đầu tỉnh táo, một tư duy độc lập để nhìn nhận vấn đề từ nhiều phía, tôi cho rằng, đó mới thực sự là điều quý giá và cần thiết để không ngừng ‘nâng cấp’ chính mình.
Theo báo điện tử Chính Phủ (2023), cơ khí chế tạo trong nước hiện nay đã sản xuất, lắp ráp được hầu hết các chủng loại xe ôtô con, xe tải, xe khách; sản xuất xe máy đã có tỷ lệ nội địa hóa 85 – 95%, đáp ứng nhu cầu trong nước và xuất khẩu.