[Tản mạn] Rút kinh nghiệm

Người thông minh, rút kinh nghiệm từ bản thân, không mắc lại một lỗi nhiều lần.

Người trí tuệ, rút kinh nghiệm từ bài học của người khác, làm lần đầu có thể còn không mắc lỗi lớn vì biết quan sát, để ý.

Kẻ ngu, không biết rút kinh nghiệm từ bản thân mình, mắc đi mắc lại một lỗi. Đừng nói đến chuyện học từ bài học của người khác. Không nên mất thời gian với những kẻ như vậy, vì cũng không được kết quả gì.

[Tản mạn] Thuốc thử lockdown

Thường đầu năm mọi người hay có cái danh sách những việc muốn làm. Tiếng Anh gọi là New Year’s Resolution.

Thường mọi người cũng hay than là giá mà ngày có 48 tiếng.

Bây giờ nhiều nơi đang áp dụng chỉ thị 16, hay còn gọi là lockdown. Giai đoạn này cũng nhiều hạn chế, nhưng được cái thừa thời gian. Hãy kiểm tra lại xem New Year’s Resolution của bạn có gạch được cái gì chưa? Và những việc bạn hay than là giá mà được làm khi có nhiều thời gian hơn thì có được làm không?

Nếu chưa được nhiều thì nên tự đánh giá lại bản thân, và học cách: trở nên thực tế hơn.
Các tiến bộ nhỏ, đều đặn, ổn định sẽ giúp bạn đi xa, hơn là các danh sách thiếu thực tiễn.

[Tản mạn] Cái miệng

Người quân tử tự nuôi mình thì phải cẩn thận về lời nói để nuôi cái đức, và tiết độ về ăn uống để nuôi thân thể (Quân tử dĩ thận ngôn ngữ, tiết ẩm thực). Là vì đời, “họa tòng khẩu xuất, bệnh tòng khẩu nhập”. Phải giữ gìn nhất cái miệng.

Kinh Dịch – Đạo của người quân tử, Nguyễn Hiến Lê

[Tản mạn] Đọc nhiều, biết nhiều

Đọc nhiều thường là đọc một lần. Không đọc một quyển nào đủ lâu.
Biết nhiều thường là biết nông. Biết ít thì mới đủ sâu.

Người sâu sắc nếu đọc nhiều, sẽ không bàn đến những gì bản thân vẫn chưa am hiểu.
Người trí tuệ nếu biết nhiều, sẽ không dạy những gì chỉ biết qua loa.

Các cụ dạy chẳng sai, quý hồ tinh, bất quý hồ đa.

[Tản mạn] Viết sách – Nguyễn Hiến Lê

Khi muốn học một vấn đề nào thì cứ viết sách về vấn đề ấy. Muốn học một cách kỹ lưỡng thì không gì bằng viết sách về điều mình học. Viết sách là tự ra bài cho mình làm. Học mà không làm bài thì mới chỉ là đọc qua chứ không phải học.

Song tôi xin dặn bạn: khi viết nên nhớ là mục đích của ta là để tìm hiểu, chứ không phải để cầu danh. Đừng cầu danh thì danh sẽ tới. Cầu nó, nó sẽ trốn và sự học của ta sẽ hóa ra nông nổi.

Hồi ký Nguyễn Hiến Lê, Nguyễn Hiến Lê

[Tản mạn] Ngăn nắp, bừa bãi

Người mà không thể ngăn nắp với những thứ xung quanh mình như chăn màn giường chiếu, thì không thể ngăn nắp với cuộc sống. Hoặc là họ không có khả năng sắp xếp, hoặc là tiêu chuẩn về sự chỉn chu của họ hơi thấp.

Đã không thể ngăn nắp với việc cá nhân, thì sẽ không thể ngăn nắp với việc chung. Và càng không thể quản lý. Đã không ngăn nắp, mà lại thích quản lý người khác, thì chắc chắn sẽ thất bại.

Người quá dễ tính không nên cho chịu trách nhiệm. Họ sẽ thỏa hiệp ở rất nhiều điểm.
Người quá khó tính không nên cho làm việc quá lớn. Họ sẽ đắm vào chi tiết nhỏ quá nhanh. Người dễ tính thì không nhìn thấy người khác khó tính. Người nào hay chê người khác khó tính, thực ra là người hay phán xét.